O da denizcilik sektöründe çal??an ço?u armatör ya da yat?r?mc? gibi Rizeli. K?ran Holding’in kurucusu Turgut K?ran’?n firmada ayr? i? yapan 5 o?lundan biri.

Murat K?ran: Sava? gemisi yapt?k s?rada petrol gemisi var
Enerji Bakan? Y?ld?z, sismik gemisinin petrol arama sonuçlar?na göre petrolle ilgili her türlü gemi sipari?ini bize verece?ini söyledi. Gözümüz bunda.
?? Sa?l??? ve Güvenli?i Yasas? bizim sayemizde ç?kt?. Çok riskli bir alanda çal???yoruz. Tersanelerde ölümlerin olmamas? için her tedbiri al?yoruz
O da denizcilik sektöründe çal??an ço?u armatör ya da yat?r?mc? gibi Rizeli. K?ran Holding’in kurucusu Turgut K?ran’?n firmada ayr? i? yapan 5 o?lundan biri ?irkette teknik alandan sorumlu yönetim kurulu üyesi. Bunun yan?nda as?l bir ba?ka misyonu var ki, çok önemli.
Türkiye Gemi ?n?a Sanayicileri Birli?i’nin (G?SB?R) 2 y?ldan bu yana ba?kanl???n? üstleniyor. Genç, h?rsl? ve Türkiye’nin gemicilikte dünya ülkeleri aras?nda “birinci lig”e ç?kmas? için azimle çal???yor. Murat K?ran’dan söz ediyorum. Bayram da olsa her denizci gibi gemi tepelerinde dola??yor.
 Tuzla’daki tersanelerde ne olup bitiyor, an be an izliyor. Gemi in?a sektöründe arkada?lar?yla birlikte gözünü çok yükseklere dikmi?. Türkiye’nin “Sava? gemisi” yap?m?nda çok yol ald???n?, s?rada petrol ç?karma gemileri ba?ta olmak üzere rekabet gücü yüksek ni? alanlara do?ru ilerledi?imizi söylüyor.
 Gelin bu bayram, gemilerimizi, denizleri konu?al?m. 2023’te 10 milyar dolarl?k gemi ihracat hedeflerine nas?l ula?abilece?imizi Murat K?ran’dan dinleyelim.
21 YILDIR DENiZLERDE
Kaç y?ldan bu yana denizcilik sektöründesiniz?
 21 dolu sene bitti. ?u anda 40 ya??nday?m, 19 ya??nda ba?lad?m. Babam Turgut Bey, denizcili?e ba?lamadan önce tornac?yd?. Babam?n 1973 y?llar?nda b?rakt??? ama sahibi olmaya devam etti?i torna atölyesi vard?r Topkap?’da. ??e orada ba?lad?m. Babam, çok k?ymetli bir tornac?yd?. Türkiye’de plastik enjeksiyon makinesinin ilk icad?n? 1961’de yapm?? mesela.
 Türkiye, plastik üretimiyle de babam sayesinde tan??m??. O y?llarda araba lasti?i fabrikalar? aç?lm??. Pirelli, Goodyear gibi. Bu firmalar?n yurtd???ndan getirdi?i baz? malzemeler varm??, burada imal edilemedi?i için.
 Onlar? da babam üretmi? ve ABD’ye gidecek büyük paralar burada kalm??. Babam?n torna atölyesi o zamanlar Türkiye’nin en büyük atölyesiydi. 1972’nin sonunda ise babam ilk gemisini Deniz Nakliyat’?n ihalesinde ald?. Acemilik o gemiyle ustal??a dönü?tü. ?imdi 20-30 gemimiz bulunuyor.
Avrupal? tersanelerin i?ini almak pahal?ya patlad?
Tersanelerdeki ölümlü i? kazalar?nda dram son buldu mu?
??çi ölümlerine farkl? aç?lardan bakmak laz?m. Gemi in?a sanayi, belki de sektörün en a??r sanayicisidir. Madencilikte çal??maktan bile daha a??rd?r. A riski grubundad?r. 2000’den 2008’deki krize kadar Avrupal? armatörlerin kendi ülkelerinde çok pahal? oldu?u için Türkiye’ye verdi?i çok say?da sipari?le gemi in?as?ndaki h?zl? yükseli?, daha sonra bat?n?n biraz gözüne batt?. Çünkü bat?l? tersanelerin ekme?ini elinden ald?k. Savunma sanayimizin M?LGEM projeleri kararlar? ç?k?nca da herkesi ürküttük.
Tamam da ölümü savunamay?z de?il mi?
 Baz? gerçekler var ama. 2002 - 2012 SGK istatistiklerini aç?p bak?n. Tam 10 sene boyunca Türkiye’de ölümlü i?çi kazalar?n?n say?s?, 16 bin 801 ki?i. Bizim sektörde sadece 44 ki?i ölmü?. Di?er 16 bin 760 ki?i ölmü?ken neden sadece tersaneler gündeme geldi?
Koç ihaleyi yeniden alabilir
Biz art?k rahatl?kla sava? gemisi yapabiliyoruz de?il mi?
?u anda 6 firma savunma sanayinden belge alm?? durumda. Mesela, Dearsan yapt??? karakol botu gemilerini teslim etti. Ayn? firma Türkmenistan deniz kuvvetlerine 8 gemilik paketten iki tanesini yapt?. Bunlar da yine karakol botu. Sahil güvenlik kurtarma gemisi yapt?, iki tanesini teslim etti 2 tanesini de edecek. Koç’un RMK firmas?, M?LGEM projesi dahilinde Heybeliada gemisini yapt?, Büyükada gemisini de yapacak.
Peki, M?LGEM projesinin son etab?nda yap?lan ihale neden iptal edildi?
 Henüz bu kesin de?il ama iptal olursa da dünyan?n sonu gelmez. Yeniden ihale aç?l?r, RMK tekrar alabilir, ba?kas? da alabilir. O 6 tersaneden birisi alacakt?r. Çok ciddi kazan?mlar elde ettik. Bunlar milyarlarca dolarlarla ifade edilen projeler. ABD’nin bir “Yarasa” uça?? 5 milyar dolar.
Haliç’te gerçek tarih yans?t?lmal?
Haliç ve çevresiyle ilgili ihale yap?ld?. Sizin hayalinizde nas?l bir proje var?
 Bence bulunmaz bir cennet oras?. Haliç gibi konumu olan bir ba?ka yer yok. Marina olacakm??. Çok güzel olur, yak???r da. Ama markalar gelecek, al??veri? merkezi yap?lacak gibi konular abart?l?rsa o zaman bence biraz konu amac?n? a?ar. Ma?azac?l?k olacaksa 1400’lü y?llar?n ortam? da verilmeli. Araç girmeyecek ?ekilde, sokak sokak yürüyerek gezilebilecek o tu?la duvarlardan yap?lardan tarihi dokuyla uyum sa?lanabilmeli. Fettah Tamince vizyonu olan bir i?adam?d?r. Yak??mayan bir ?ey yapaca??na inanm?yorum. Ba?bakan?m?z’?n ?stanbul hassasiyetini, a?k?n? da biliyoruz. O da dü?üncelerini söyleyecektir.
?hracat tamirle 2 milyar? bulur
Sizce bu y?l gemi in?a sektörü ihracatta hangi rakamlara ula?abilir?
Gemi ihracat? 2008’de en top seviyedeydi 2.8 milyar dolar oldu. Geçen sene 1.1 milyar dolar civar?nda kapatt?. Bu y?l?n ilk 6 ay?nda da 1.2 milyar dolar? geçecek. Tamirle birlikte gemi i?inden yakla??k 2 milyar dolarl?k bir ihracat? yakalayabiliriz. 2023’te 10 milyar dolara ula?may? hedefliyoruz.
Yasa sayemizde ç?kt?
Günümüze geldi?imizde en son durum nedir?
Çok güzel ?eyler oldu bir anlamda. Gemi sipari?lerinin bir anda kesilmesi sektörün oturup toparlanmas?na f?rsat verdi. ?? Sa?l??? ve Güvenli?i yasas? ile üzerimizde olu?an bask?larla bir ara kantar?n topuzu kaçt? ve tersanelerde kim varsa hapse at?lmaya ba?land?. Bunlar?n nas?l oldu?unu, kazalar?n niye oldu?uyla ilgili tespitler yapt?k. Ne gibi önlemler alabiliriz, devaml? masaya yat?rd?k.
Oturup ?apkay? önünüze koyup dü?ündünüz ve dersler mi ç?kard?n?z?
Sanayi kendisini bu i?e adad?. 2012’de bildi?iniz gibi ?? Sa?l??? ve Güvenli?i Yasas? onayland?. Bu yasa onayland???nda TOBB’un bakanlar nezdindeki toplant?s?na kat?ld?m. Herkes yasaya itiraz ederken, gemi sanayi sektörünün ba?kan? olarak ç?k?p dedim ki, “Biz bu yasan?n yan?nday?z.” Çünkü biz zaten o yasadaki uygulamalar? çoktan geçmi?, yapm??t?k.
Yeter ki petrol ç?ks?n
Tersanelerde yeni yol haritas? nas?l çiziliyor?
Tersanesini çevirebilenler tamire yöneldiler. Bu arada ni? i?lere çok yöneldik. Enerji gemileri, savunma sanayinin gemileri, platform destek gemileri, römorkörler, ufak ebatlarda ama pahada eder gemilere yöneldik. Gene Bat? ülkelerine ama off shore gemilere yani deniz üstü petrol arama ve ç?karma sanayine yöneldik. Petrol fiyatlar?n?n yüksek seyretmesi nedeniyle her sene 100 milyar dolar?n üzerinde bir rakam off shore business’a ayr?l?yor.
Biz bu i?leri yapabiliyor muyuz?
Henüz yapam?yoruz. Bizden referans isteniyor. Enerji Bakan? Taner Y?ld?z’? Tuzla’da a??rlad?k. M?LGEM’le (Milli Gemi Projesi) ilgili bizi de bilgilendirdi. Son al?nan sismik gemi ara?t?rmalar?na devam ediyor. “Bu ara?t?rmalar?n sonunda sipari?lerimizi verece?iz, hiç merak etmeyin’”dedi, bizi çok rahatlatt?. Yeter ki, petrol bulunsun, bize yapacak çok i? var.
Korsanl?klar ilgi çekmedi?i için biraz duruldu
Sizin sektörün uzak denizlerdeki en büyük problemi korsanl?klar. Mesela Somalili korsanlarla nas?l ba?a ç?kabiliyorsunuz? Korsanl?k devam ediyor ama eskisi gibi ilgi çekmiyor. Ekipler kuruldu, korsanlar? ciddi öldürdüler. Biraz duruldu. Ba?ka bir taraf?da var i?in. Sigorta sektörü de bu i? ten çok nemaland?. Ekstra primler al?nd?. Belki bir gün bitecek. Bizim gemilerimizede atak oldu ama ç?kmay? ba?aramad?lar.
Bugün