?zmir’in Alia?a’s?nda kocaman bir “Gemi Mezbahas?” var... A?k gemisi, sava? gemisi... Fark etmez...

A?k gemisi sava? gemisi fark etmez (Bize hurda gerek!)
?zmir’in Alia?a’s?nda kocaman bir “Gemi Mezbahas?” var... A?k gemisi, sava? gemisi... Fark etmez... Biz eski gemileri sat?n al?yoruz. Alia?a’da onlar? kesiyoruz, do?ruyoruz... Ci?erlerini ayr?, derilerini ayr? de?erlendiriyoruz.
Bir süre önce bizim gemi kasaplar?m?z, ?ngiliz Donanmas?’n?n anl? ?anl? uçak gemisi Ark Royal’? aç?k art?rmadan 10 milyon TL’ye sat?n ald?lar. 1980 y?l?nda deniz indirilen 219 m uzunlu?undaki, 30 m geni?li?indeki gemiyi kesip biçmeye ba?lad?lar.
Alia?a “Gemi Mezhabas?”na gelen en son gemi “A?k Gemisi”. 171 m boyundaki, 24 m geni?li?indeki gemiyi bizim gemi kasaplar?m?z aç?k art?rmada 2.5 milyon euroya sat?n alm??lar.
"Gemi Mezbahas?”n?, “Gemi Kasapl???”n? küçümsemeyiniz. Demir çelik sektörünün en önemli müesseseleridir bunlar. Demir çelikte “geri dönü?üm” sa?l?yorlar. Entegre tesislerde cevherden 1 ton demir çelik elde etmek için 15 ton toprak kaz?l?yor, 2.5 ton demir cevheri kullan?l?yor. Elektrik, kömür tüketiliyor. Havaya gaz sal?n?yor. ??te bu nedenle hurda kullan?m? çok önemli.
Hurdaya 10 milyar dolar
Türkiye’de demir çelik sanayi y?lda ortalama 30 milyon ton hurda kullan?yor. Hurdan?n yüzde 70 dolay?ndaki k?sm?n? ithal ediyoruz. Son y?llarda y?lda yakla??k 22 milyon ton hurda ithal eder ve hurdaya 10 milyar dolar öder hale geldik.
Hurda ihtiyac?m?z?n yakla??k yüzde 30’unu içeriden temin ediyoruz. Alia?a Gemi Söküm Tesisleri’nde geçen y?l 281 gemi söküldü. Bu gemilerden 927 bin ton hurda demir elde edildi. Bu kadar hurdan?n de?eri yakla??k 450 milyon dolar.
Aç?k anlat?m?yla, Alia?a’daki 21 gemi söküm tesisinde, 1.600 emekçinin al?n teriyle elde edilen hurda demir, hem miktar hem de de?er olarak ithal edilen hurda yan?nda çok küçük ölçüde.
Alia?a söküm merkezi oldu
Halbuki Alia?a, Akdeniz çana??ndaki en önemli gemi söküm bölgelerinden biri. 1976 y?l?ndan bu yana hükümet sadece Alia?a’da gemi sökümüne izin veriyor.
Gemi sökümü çok önemli, kontrol alt?nda yap?lmas? gereken bir i?. Çünkü gemilerde ba?ta asbest maddesi olmak üzere de?i?ik zehirli maddeler var. Gemi sökülürken gerekli kontrol yap?lmaz ise, denizin ve çevrenin kirlenmesi, i?çilerin zarar görmesi söz konusu.
Gemiler sökülürken sadece derisi (demir çeli?i) de?erlendirilmiyor. Gemide kullan?lan de?i?ik k?ymetli metaller var. Ci?erleri (makineleri) var. Mobilyalar?, aksesuarlar? var. Bunlar da para ediyor. Hat?ralar hariç (!)
Merak ederim: Gemi sökümünü meslek edinenler acaba sat?n ald?klar?, söktükleri gemilerin geçmi?i ile ilgilenir mi? Sökülen ve bir süre sonra yok olacak bu gemiler geçmi?te nelere ?ahit oldu? Gemilerde kimler seyahat etti? Gemi harp gemisi ise, kaç insan?n ölümüne sebep oldu ? Bunlar? merak ederim de sonra kendi kendime derim ki, “Gemi sökümünü meslek edinenler bunlar? dü?ünmeye kalkarlarsa herhalde hayatlar? karar?r.”
Güngör Uras / Milliyet