İzmir’in Aliağa’sında kocaman bir “Gemi Mezbahası” var... Aşk gemisi, savaş gemisi... Fark etmez...

Aşk gemisi savaş gemisi fark etmez (Bize hurda gerek!)
İzmir’in Aliağa’sında kocaman bir “Gemi Mezbahası” var... Aşk gemisi, savaş gemisi... Fark etmez... Biz eski gemileri satın alıyoruz. Aliağa’da onları kesiyoruz, doğruyoruz... Ciğerlerini ayrı, derilerini ayrı değerlendiriyoruz.
Bir süre önce bizim gemi kasaplarımız, İngiliz Donanması’nın anlı şanlı uçak gemisi Ark Royal’ı açık artırmadan 10 milyon TL’ye satın aldılar. 1980 yılında deniz indirilen 219 m uzunluğundaki, 30 m genişliğindeki gemiyi kesip biçmeye başladılar.
Aliağa “Gemi Mezhabası”na gelen en son gemi “Aşk Gemisi”. 171 m boyundaki, 24 m genişliğindeki gemiyi bizim gemi kasaplarımız açık artırmada 2.5 milyon euroya satın almışlar.
"Gemi Mezbahası”nı, “Gemi Kasaplığı”nı küçümsemeyiniz. Demir çelik sektörünün en önemli müesseseleridir bunlar. Demir çelikte “geri dönüşüm” sağlıyorlar. Entegre tesislerde cevherden 1 ton demir çelik elde etmek için 15 ton toprak kazılıyor, 2.5 ton demir cevheri kullanılıyor. Elektrik, kömür tüketiliyor. Havaya gaz salınıyor. İşte bu nedenle hurda kullanımı çok önemli.
Hurdaya 10 milyar dolar
Türkiye’de demir çelik sanayi yılda ortalama 30 milyon ton hurda kullanıyor. Hurdanın yüzde 70 dolayındaki kısmını ithal ediyoruz. Son yıllarda yılda yaklaşık 22 milyon ton hurda ithal eder ve hurdaya 10 milyar dolar öder hale geldik.
Hurda ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 30’unu içeriden temin ediyoruz. Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde geçen yıl 281 gemi söküldü. Bu gemilerden 927 bin ton hurda demir elde edildi. Bu kadar hurdanın değeri yaklaşık 450 milyon dolar.
Açık anlatımıyla, Aliağa’daki 21 gemi söküm tesisinde, 1.600 emekçinin alın teriyle elde edilen hurda demir, hem miktar hem de değer olarak ithal edilen hurda yanında çok küçük ölçüde.
Aliağa söküm merkezi oldu
Halbuki Aliağa, Akdeniz çanağındaki en önemli gemi söküm bölgelerinden biri. 1976 yılından bu yana hükümet sadece Aliağa’da gemi sökümüne izin veriyor.
Gemi sökümü çok önemli, kontrol altında yapılması gereken bir iş. Çünkü gemilerde başta asbest maddesi olmak üzere değişik zehirli maddeler var. Gemi sökülürken gerekli kontrol yapılmaz ise, denizin ve çevrenin kirlenmesi, işçilerin zarar görmesi söz konusu.
Gemiler sökülürken sadece derisi (demir çeliği) değerlendirilmiyor. Gemide kullanılan değişik kıymetli metaller var. Ciğerleri (makineleri) var. Mobilyaları, aksesuarları var. Bunlar da para ediyor. Hatıralar hariç (!)
Merak ederim: Gemi sökümünü meslek edinenler acaba satın aldıkları, söktükleri gemilerin geçmişi ile ilgilenir mi? Sökülen ve bir süre sonra yok olacak bu gemiler geçmişte nelere şahit oldu? Gemilerde kimler seyahat etti? Gemi harp gemisi ise, kaç insanın ölümüne sebep oldu ? Bunları merak ederim de sonra kendi kendime derim ki, “Gemi sökümünü meslek edinenler bunları düşünmeye kalkarlarsa herhalde hayatları kararır.”
Güngör Uras / Milliyet