Facebook'un sahibi Meta, siyasi danışmanlık şirketi Cambridge Analytica ile bağlantılı bir veri ihlali nedeniyle yasal işlem başlatmak için 725 milyon dolar (600 milyon £) ödemeyi kabul etti.

Uzun süredir devam eden anlaşmazlık, sosyal medya devini İngiliz firması da dahil olmak üzere üçüncü şahısların Facebook kullanıcılarının kişisel verilerine erişmesine izin vermekle suçladı.

Avukatlar, önerilen meblağın ABD'deki bir veri gizliliği toplu davasındaki en büyük meblağ olduğunu söylüyor.

Yanlış yaptığını kabul etmeyen Meta, mahremiyete yaklaşımını son üç yılda "yenilediğini" söyledi.

Şirket yaptığı açıklamada, anlaşmanın "topluluğumuzun ve hissedarlarımızın yararına" olduğunu söyledi.

"Gizlilik ön planda tutularak insanların sevdiği ve güvendiği hizmetler oluşturmaya devam etmeyi dört gözle bekliyoruz."

Teknoloji yazarı James Ball, BBC'ye Meta'nın ciddi bir ödemeyi kabul etmek zorunda kalmasının "sürpriz olmadığını", ancak bunun teknoloji devi için "o kadar da" para olmadığını söyledi.

"Yalnızca geçen yıl 'meta evreni' yaratma çabalarına harcadığının onda birinden daha az," dedi.

"Yani Meta muhtemelen bu anlaşmadan çok mutsuz olmayacak, ancak sosyal medya şirketlerine hataların gerçekten çok maliyetli olabileceğine dair bir uyarı niteliğinde."

Perşembe günü geç saatlerde bir mahkeme dosyasında açıklanan önerilen uzlaşma, San Francisco'daki bir federal yargıcın onayına tabi.

Davacıların baş avukatları Derek Loeser ve Lesley Weaver yaptıkları açıklamada, "Bu tarihi çözüm, bu karmaşık ve yeni mahremiyet davasında sınıfa anlamlı bir rahatlama sağlayacaktır."

Facebook skandalı '87 milyon kullanıcıyı vurdu'
Facebook, Cambridge Analytica cezasını ödemeyi kabul etti
Facebook, kullanıcı verilerinin 'kontrolünü kaybettiği' için dava açtı
Şikayet, sosyal ağdaki kişisel verileri rızaları olmadan üçüncü taraflara ifşa edilen büyük bir Facebook kullanıcısı sınıfı adına yapıldı.

Karar belgesine göre sınıf mevcudu, 24 Mayıs 2007'den 22 Aralık 2022'ye kadar süren "ders dönemi" boyunca ABD'deki tüm Facebook kullanıcılarını temsil eden "250-280 milyon aralığında" kişidir.

Davacıların uzlaşma paylarını nasıl talep edecekleri açık değildir.

Alan Turing Enstitüsü'nde mahremiyet ve etik araştırmacısı olan Janis Wong, her bireyin bir hak talebinde bulunmaya karar vermesi durumunda bunun kişi başına yalnızca iki veya üç dolar olacağını söyledi.

Anlaşmayla ilgili bir sonraki duruşma 2 Mart 2023'te yapılacak.

"725 milyon dolarlık bu anlaşma Birleşik Krallık'taki kullanıcıları kapsamasa da, bu yılın başlarında bir rekabet hukuku uzmanı, Cambridge Analytica dönemini kapsamayan, kullanıcıların verilerinin kötüye kullanılmasıyla ilgili olarak Meta'ya karşı milyarlarca dolarlık toplu dava açtı.

BBC'ye verdiği demeçte, "Yeni yılda Birleşik Krallık Rekabet Temyiz Mahkemesinden bununla ilgili daha fazla şey duyacağız" dedi.

Facebook-Cambridge Analytica veri skandalı nasıl ortaya çıktı?

Facebook kullanıcılarının kişisel bilgilerinin üçüncü taraf uygulamalar tarafından toplanması, 2018'de ortaya çıkan Cambridge Analytica gizlilik skandalının merkezinde yer alıyordu.

Artık feshedilmiş olan danışmanlık firması, Donald Trump'ın 2016'daki başarılı başkanlık kampanyası için çalıştı ve seçmen profili oluşturma ve hedefleme amacıyla milyonlarca ABD Facebook hesabından kişisel bilgileri kullandı.

Şirket, bu bilgileri, Facebook tarafından milyonlarca kullanıcıdan veri toplayan bir uygulamayı platforma yerleştirmesine izin verilen bir araştırmacıdan kullanıcıların izni olmadan aldı.

Facebook, 87 milyona kadar kişinin verilerinin siyasi danışmanlıkla uygunsuz bir şekilde paylaşıldığına inanıyor.

Skandal, Facebook'un gizlilik uygulamalarıyla ilgili hükümet soruşturmalarına yol açarak davalara ve Meta'nın patronu Mark Zuckerberg'in sorgulandığı yüksek profilli bir ABD kongre duruşmasına yol açtı.

2019'da Facebook, gizlilik uygulamalarına yönelik bir Federal Ticaret Komisyonu soruşturmasını çözmek için 5 milyar dolar ödemeyi kabul etti.

Teknoloji devi ayrıca ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun kullanıcı verilerinin kötüye kullanılması konusunda yatırımcıları yanılttığı iddiasını çözmek için 100 milyon dolar ödedi.

Eyalet başsavcıları tarafından yapılan soruşturmalar devam ediyor ve şirket, Washington DC başsavcısının açtığı yasal işleme itiraz ediyor.