Başlıktaki soruya, “nasıl yani” diye cevap verdiğinizi duyar gibiyim. Evet, hemen hepimiz, hemen her gün bir şeyler alırken ödediğimiz verginin de vergisini ödüyoruz.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun matrahına, yani üzerinden vergi hesaplanan ürün satış bedeline, ilgili mal ya da hizmet için ödenmiş olan her türlü vergi dahil edilmiştir. Bu hüküm uyarınca, ÖTV kapsamına giren ürünlerde, ÖTV hesaplandıktan sonra, çıkan bedel üzerinden KDV hesaplanıyor. Bu ürünler başlıca; motorlu taşıtlar, elektrikli ve elektronik eşya, alkollü içecekler, gazlı içecekler, tütün mamulleri ve akaryakıt. Baktığımız zaman, birçoğumuzun hergün harcama yaptığı ürünler bunlar. Yani yukarıda da dediğimiz gibi hemen hergün verginin vergisini ödüyoruz. Peki nasıl oluyor bu hesaplama. Bir örnek üzerinden açıklayalım.

Vergisiz fiyatı 1000 lira olan bir çamaşır makinesinin vergili fiyatı şu şekilde hesaplanmaktadır. Çamaşır makinelerinde iki türlü satış vergisi bulunmaktadır. Birincisi Özel Tüketim Vergisidir, bunun oranı %6.7’dir.  Diğer vergi ise Katma Değer Vergisidir. Bunun oranı ise %18’dir. Şimdi basit hesapla, 1000 liralık çamaşır makinesinde, 67 lira ÖTV ve 180 KDV olmak üzere toplam 247 liralık vergi olduğunu düşünebilirsiniz. Yanılıyorsunuz! Yukarıda söylediğimiz gibi, her türlü vergi gibi, ÖTV de KDV’nin matrahına dahildir. Bu durumda, önce 1000 liralık satış fiyatı üzerinden 67 lira ÖTV hesaplamamız gerekmektedir. Yani çamaşır makinesi KDV hariç 1067 lira olmaktadır. Son olarak bu 1067 üzerinden %18 KDV hesaplamamız gerekmektedir. Yani çamaşır makinesinin KDV’li fiyatı (1067*%18 + 1067 = ) 1259.06 lira olmaktadır.

İlk bakışta 1247 olarak hesapladığımız çamaşır makinesinin fiyatı, görüldüğü üzere 1259.06 liraya çıkmaktadır. Aradaki 12.06 liralık fark, verginin vergisi olmaktadır. Yani %18 + %6.7 = %24.7 olması gereken toplam vergi %25.9 olmakta, yaklaşık %1.2 civarında verginin vergisini ödemekteyiz.

Peki neden devlet verginin vergisini almaktadır? Bunu anlamak için önce neden aynı satış bedeli üzerinden iki ayrı vergi, ÖTV ve KDV, alındığını anlamak gerekmektedir. ÖTV, adı üstünde, özel bir vergidir. ÖTV her üründen alınmaz. Örneğin temel gıdada, tekstilde ve benzeri bir çok üründe ÖTV bulunmaz. Her üründen alınmadığı gibi her satış sırasında da alınmaz. Örneğin benzinin içinde bulunan ÖTV, rafine edilmiş petrol satıcıları tarafından hesaplanır ve ödenir, aynı benzin, akaryakıt istasyonlarında satılırken ayrıca ÖTV hesaplanmaz. Ayrıca ÖTV’de mal bazında ayrım vardır. Benzindeki ÖTV ile çamaşır makinesindeki ÖTV farklıdır. KDV ise tam tersine, hemen her üründen alınır. Ayrıca, KDV oranları çok çeşitli değildir. %1, %8 veya %18’dir. KDV satışın her aşamasında alınır. ÖTV-KDV ayrımı tamamen vergi adaletinin sağlanması ya ekonomik politikaların yürütülebilmesi için Dünya’nın her tarafında gerçekleşen bir uygulamadır.

Bütçemiz için bu iki vergi önem arz etmektedir. 2012 yılı vergi gelirimiz olan 318 milyar liranın yaklaşık 72 milyar lirasını (yaklaşık %23’ü) ÖTV, 103 milyar lirasını da (yaklaşık %32’si) KDV oluşturmaktadır. 371 milyar liralık bütçe gelirlerimiz içerisinde de sırasıyla payları %19 ve %28’dir.

Peki neden verginin vergisi alınmaktadır? İnanın verebilecek bir cevabım yok. Bence bir amacı da yok. Yukarıda söylediğimiz verginin vergisi denilen kısmın kaldırılmasının imkanı da yok. Zira ÖTV gelirlerinin yaklaşık %18’ine tekabül eden 13 milyar lira (bütçe gelirlerinin yaklaşık %4’ü) civarında bir tutar verginin vergisi olmaktadır. Bu tutardan vazgeçilmesi mümkün değildir. Ancak küçük birkaç değişiklik ile söz konusu gelirden vazgeçilmeden verginin vergisi alınmayabilir. Bu durum, KDV Kanunun matraha girmeyen unsurlar maddesine, “Özel Tüketim Vergisi” ibaresinin konulması ve ÖTV oran ve tutarlarının “güncellenmesi” ile çözülebilir. Örneğin ÖTV listelerinde, çamaşır makinesinin karşısına, %6.7 değil de %7.9 konulabilir. Böylece ne yardan ne de serden geçmeden bir çözüm bulunabilir.
www.paralimani.com